પ્રવાસી પંખી

અમે પંખી પ્રવાસી હવે ફરશું સ્વદેશમાં રહીશું ગુરુજીના દેશમાં

નથી વસવું વિદેશમાં ફરશું સ્વદેશમાં રહીશું ગુરુજીના દેશમાં

અમે વિવેક વિચારના ભેરુ

ક્ષમા ખડગે અહંકાર ગઢ ઘેરુ

મારી સુરતાને આવે રંગ લ્હેરું સ્વદેશમાં રહીશું ગુરુજીના દેશમાં

મારી સુરતા સોહાગણ નારી

મળી ગુરૂ શ્બ્દની બારી

જઇ બેઠી બની ઘરવારી સ્વદેશમાં રહીશું ગુરુજીના દેશમાં

મને અગમનિગમની લ્હે લાગી

દાસ ચુંથારામની ભ્રમણાઓ સૌ ભાગી

પરાપારનો અનુંભવ પામી સ્વદેશમાં રહીશું ગુરુજીના દેશમાં

શીખ

સમજુને શીખ શું દઇએ ડાહ્યાંના દિલમાં દુઃખ લાગેરે

નિર્લેપ વાણી ઉચ્ચરીએ ડાહ્યાંના દિલમાં દુઃખ લાગેરે

ગુણોથી પર ગુણાતિત કહેવાય

નયનોમાં નિજ સ્વરૂપ ઓળખાય

અરૂપને રૂપમાં શું લઇએ ડાહ્યાંના દિલમાં દુઃખ લાગેરે

મોહે ભરેલાં દ્રશ્યો દેખાય

ઝાકળ જળ જેમ ઉડીરે જાય

ચુંથારામ જગ ભ્રહ્મ ભરાય (દેખાય) ડાહ્યાંના દિલમાં દુઃખ લાગેરે

આશા ઓળખી ગઇ

અમે સતસંગ વીણવા ગ્યાંતા અમને આશા ઓળખી ગઇ

પેલા દરમાં ચરુ ચાર - તેનો કોઇ નથી રખવાળ અમને આશા ઓળખી ગઇ

મોકલ્યા મોહજી લોભજી સુત - સાથે તૃષ્ણા તનીયા રૂપ અમને આશા ઓળખી ગઇ

લીધો કર્મ કોદાળો હાથ - રાફડો ખોદી ભરાવી બાથ અમને આશા ઓળખી ગઇ

આતો દિશે કાળો નાગ - નાસી જવા મળે નહી માર્ગ અમને આશા ઓળખી ગઇ

આશા ભુખાવળી ચુડેલ - નાખે જનમ જનમની જેલ અમને આશા ઓળખી ગઇ

સંતો સમજાવે છે બહુ - ચુંથારામ છોડો આ સંખણી વહુ અમને આશા ઓળખી ગઇ

બ્રહ્મ સ્વરૂપ જીવ

હો ભાઇ ચિતના ચિત્રામણ બંધ પડે રે,

        ચિત્ત શુદ્ધ જો થાય બ્રહ્મ સ્વરૂપ જીવ થઇ રહે રે

હો ભાઇ જે વાસના મન ગ્રહણ કરે રે

        તે કલ્પેલુ દ્રઢ થઇ જાય બ્રહ્મ સ્વરૂપ જીવ થઇ રહે રે

હો ભાઇ શરીરના બંધન જીવને ના હોય રે

        સત્ય સંકલ્પ થાય બ્રહ્મ સ્વરૂપ જીવ થઇ રહે રે

હો ભાઇ જગતના વિચિત્ર તરંગોથી રે

        મન જો રંગાઇના જાય બ્રહ્મ સ્વરૂપ જીવ થઇ રહે રે

હો ભાઇ ચુંથારામ જગત જાળ તોડીને રે

        ઉંદર જેમ છુટો થાય બ્રહ્મ સ્વરૂપ જીવ થઇ રહે રે

સાચું ભણતર

સંસારના ઘેર આપણ પરોણા રે આવ્યા

જીવતાં મરવાની વિદ્યા રે લાવ્યા

આત્માનું દર્શન જે કરે રે તેનું ભણતર સાચું

માન, માયા, લાભ, ક્રોધ વગેરે

વિવેક વધારી પાછાં લાવે રે તેનું ભણતર સાચું

જ્ઞાન સ્વરૂપ આત્મા નિત્ય પ્રકાશે

અવિનાશી આનંદે દીન દમે રે તેનું ભણતર સાચું

મેઘધારાથી અગ્નિ બુજાઇ જાશે

ચુંથારામ ગુરૂગમથી અજ્ઞાન જાશે રે તેનુ ભણતર સાચું

જરા સીધે સીધા ચાલો

જરા સીધે સીધા ચાલો બળ્યું બોલો છો શું

હરિ ભજવા મુખડુ આપ્યું બળ્યું બોલો છો શું

          મનુષા જનમ મળીયો દિવાળીનો દહાડો

          હરતાં ફરતાં સ્મરણ કરીએ લાગ મળ્યો છે સારો

બળ્યું કંચન મુકી કાચ કથીરીયાં તોલો છો શું

          નામ કેરી નગરીમાં નારાયણનો વાસ

          જ્યાં જુઓ ત્યાં સગળે સ્થળે આત્માનો પ્રકાશ

બળ્યું માયા નશો કેફ ચડાવી બાજો છો શું

          રજ્જુમાં જેમ સર્પની ભ્રાંતિ અજ્ઞાને જણાય

          સદ્‍ગુરુની શાન મળે તો સાચુ સમજાય

ચુંથારામ સદ્‍ગુરુ હૈયે હોય પછી બાકી છે શું

એક જ છે

આતો એક છે એક છે એક જ છે

ભુત પ્રાણીમાં આત્મા એક રે ગુરુજીની સમજણ લો

રહ્યો સાક્ષી રુપે ભેદ ભાસે નહીં

નામ રુપ ગુણ જોતાં અનેક રે ગુરુજીની સમજણ લો

એક સૂર્ય આકાસે ઝળકે છે

જળ પતિબિંબ જોતાં અનેક રે ગુરુજીની સમજણ લો

જેવું વસ્ત્રમાં તંતુ અનુંસ્થિત છે

વસ્ત્ર નામ રુપે અનેક જણાય રે ગુરુજીની સમજણ લો

જેવા મૃત્તિકા (માટી)ના ઘડા ઘાટ અનેક છે

ચુંથારામ ઘરેણામાં કનક સમાય રે ગુરુજીની સમજણ લો

નવધા ભક્તિ

ભક્તિ મરજીવા થઇને મોંજો માણીએ

મારા દિલડામાં વસીયા આતમરામ રે ભક્તિ મરજીવા થઇને મોંજો માણીએ

ભક્તિ પહેલી તે શ્રવણ શરણું લીજીએ

બીજી કિર્તન કરુણ ભવે કરીએ રે ભક્તિ મરજીવા થઇને મોંજો માણીએ

ત્રીજી સ્મરણ શ્વાસાએ અનુંસરીએ

ચોથી ભક્તિ તે પાઠ પૂજા થાય રે ભક્તિ મરજીવા થઇને મોંજો માણીએ

પાંચમી અર્ચન ભક્તિ દિલમાં ધારીએ

હરીનું ચંદન ચરણામૃત લેવાય રે ભક્તિ મરજીવા થઇને મોંજો માણીએ

છઠ્ઠી વંદન સક્ળ જીવને નમીએ

સાતમી દાસત્વે કોઇનું દિલના દમીએ રે ભક્તિ મરજીવા થઇને મોંજો માણીએ

આઠમી મિત્રભાવે રે નજરે નાણીએ

નવમી આત્મ સમર્પી હું ભાવ તજીએ રે ભક્તિ મરજીવા થઇને મોંજો માણીએ

દસમી પ્રેમ લક્ષણા ઉરમાં ધારીએ

ચુંથારામ નયનોમાં વરસે નુરાં રે ભક્તિ મરજીવા થઇને મોંજો માણીએ

અંતે તો જવાનું એકલુ

હો ભાઇ અંતે તો જવાનું એકલુ રે

સાથે પૂન્ય અને પાપ ફૂલડે ફૂલડે ભમરો બહું ભમ્યો રે

હો ભાઇ કર્મોના બાંધેલાં પોટલાં રે

લાગે શિર પર બહું ભાર ફૂલડે ફૂલડે ભમરો બહું ભમ્યો રે

હો ભાઇ સાચુ ભજન ભાથું વ્હોર જો રે

સ્મરણ છોડાવે માર ફૂલડે ફૂલડે ભમરો બહું ભમ્યો રે

હો ભાઇ ગુરુગમ કુંચી લ્યો હાથમાં રે

ખોલો હ્રદયનાં દ્વાર ફૂલડે ફૂલડે ભમરો બહું ભમ્યો રે

હો ભાઇ પોતે પોતાનામાં ભુલો પડ્યો રે

ચુંથારામ પોતે નિજ નામ ફૂલડે ફૂલડે ભમરો બહું ભમ્યો રે

પાંચ સ્થંભનો બંગલો

એક પાંચ પાંચ સ્થંભનો બંગલો છે

તેમાં આત્મારામની પથારી મનજીભાઇ છાના છાના દાવ તમે રમશો નહી

તારો બાવન બજારે ડંકો છે

વાગે નવસો નવ્વાણું પોળ માંય મનજીભાઇ છાનાછાના દાવ તમે રમશો નહી

તમે ચાલો તો સુરતા ચાલે છે

તમે થંભો તો સુરતા થંભી જાય મનજીભાઇ છાના છાના દાવ તમે રમશો નહી

તમે અક્કલ બુદ્ધિને બાંધી છે

તારી વિચાર તોરંગ સવારી મનજીભાઇ છાના છાના દાવ તમે રમશો નહી

તમે સ્થિર થાઓ તો બહું સારુ છે

દાસ ચુંથારામને ધીરુ ધરનાર મનજીભાઇ છાના છાના દાવ તમે સમશો નહી