જંગ જામ્યો

જંગ જામ્યો રે જીવાભાઇ વિરા જંગ જામ્યો

તમને સંશયો સતાવે જીવા જંગ જામ્યો

તાપ ત્રિવિધના તપાવે જીવા જંગ જામ્યો

કાયા કર્મોની બંધાઇ જીવા જંગ જામ્યો

માયા સંચિતે સંધાઇ જીવા જંગ જામ્યો

મનથી મારૂ માની લીધું જીવા જંગ જામ્યો

આશા તૃષ્ણાએ અથડાયા જીવા જંગ જામ્યો

લોભ લાલચે લપટાયા જીવા જંગ જામ્યો

માન મોટપમાં મરડાયા જીવા જંગ જામ્યો

પરની પંચાતે ખરડાયા જીવા જંગ જામ્યો

ભજન સતસંગમાં શરમાયા જીવા જંગ જામ્યો

તમને સંતો સત સમજાવે જીવા જંગ જામ્યો

માર્ગ મુક્તિનો બતાવે જીવા જંગ જામ્યો

ગુરુ છગન પરહિતકારી જીવા જંગ જામ્યો

પરાંણ પલમાં ખોલે બારી જીવા જંગ જામ્યો

રચયિતાઃ

પલાભાઇ ચુંથાભાઇ પટેલ

ડાહ્યાંના દિલમાં દુઃખ લાગે

સમજુને શિખ શું દઇએ ડાહ્યાંના દિલમાં દુઃખ લાગેરે

નિર્લેપ વાણી ઉચ્ચરીએ ડાહ્યાંના દિલમાં દુઃખ લાગે રે

ગુણોથી પર ગુણાતિત કહેવાય

નયનોમાં નિજ સ્વરૂપ ઓળખાય

અરૂપને રૂપમાં શું લઇએ ડાહ્યાંના દિલમાં દુઃખ લાગે રે

મોહે ભરેલાં દ્રશ્યો દેખાય

ઝાકળ જળ જેમ ઊડીરે જાય

ચુંથારામ જગ ભ્રહ્મ ભળાય ડાહ્યાંના દિલમાં દુઃખ લાગે રે

ધાર્યું ધૂળ થઇ જાય

પોતે પોતાની પિછાણ કર્યા વિના આયુષ્ય એળે જાય

અરે રે જીવ આયુષ્ય એળે જાય

ઘડી પલકની ખબર નહીં કે ક્યારે તેડુ થાય

સર્પ મુખમાં મેડક બોલે, માખી પકડવા ત્રાટક જોડે

અણધાર્યો જ્યાં પડે તબાકો ધાર્યું ધૂળ થઇ જાય

અરે રે જીવ ધાર્યું ધૂળ થઇ જાય

ઘડી પલકની ખબર નહીં કે ક્યારે તેડુ થાય

વગર ભણે વાદીની વિદ્યા, મણી ખોરંતા ફણીધર ભેટ્યા

ભોરીંગ રાફડે પગ રોપ્યા તો ઊંધુ ચત્તુ થઇ જાય

અરે રે જીવ ઊંધુ ચત્તુ થઇ જાય

ઘડી પલકની ખબર નહીં કે ક્યારે તેડુ થાય

આત્મરામ રસાયણ ગોળી, પચ્યા વિણ સૌ વાત અધુરી

ચુંથારામ સદ્‍ગુરૂગમ હોય તો પાર બેડો થઇ જાય

અરે રે જીવ પાર બેડો થઇ જાય

ઘડી પલકની ખબર નહીં કે ક્યારે તેડુ થાય

નિર્મળ બની નહી કાયા

કરી જાતરા જીવ ભરમાયા તોયે નિર્મળ બની નહી કાયા

ગણા મંડપ મેળાવડા રચાયા તોયે એવા ને એવા જણાયા

પંચ વિષયના પ્યાર

નથી છુટતા લગાર

ગંગા યમુનાના નિરમાં નાહ્યા તોયે નિર્મળ બની નહી કાયા

સુણ્યાં પોથી પુરાણ

તોય રહ્યા અજાણ

સાત દિવસ સપ્તાહમાં ગુમાવ્યા તોય એવ ને એવા જણાયા

લાગ્યો પુરુષોત્તમે રંગ

જાણ્યો મેશ્વો નદી ગંગ

ગંગા નદીમાં દિવડા જગાવ્યા તોય એવા ને એવા જણાયા

તિલક માળાનો ને'મ (નિયમ)

તોય મનમાં ગણો વ્હેમ

કંઠે તુલસીના મણકા લગાવ્યા તોય નિર્મળ બની નહી કાયા

મળ્યા સદ્‍ગુરૂ દેવ

કરી ચરણની સેવ

ચુંથારામ પુરણ મનોરથ પાયા પછી હરખે ગુરૂના ગુણ ગાયા

પ્રવાસી પંખી

અમે પંખી પ્રવાસી હવે ફરશું સ્વદેશમાં રહીશું ગુરુજીના દેશમાં

નથી વસવું વિદેશમાં ફરશું સ્વદેશમાં રહીશું ગુરુજીના દેશમાં

અમે વિવેક વિચારના ભેરુ

ક્ષમા ખડગે અહંકાર ગઢ ઘેરુ

મારી સુરતાને આવે રંગ લ્હેરું સ્વદેશમાં રહીશું ગુરુજીના દેશમાં

મારી સુરતા સોહાગણ નારી

મળી ગુરૂ શ્બ્દની બારી

જઇ બેઠી બની ઘરવારી સ્વદેશમાં રહીશું ગુરુજીના દેશમાં

મને અગમનિગમની લ્હે લાગી

દાસ ચુંથારામની ભ્રમણાઓ સૌ ભાગી

પરાપારનો અનુંભવ પામી સ્વદેશમાં રહીશું ગુરુજીના દેશમાં

શીખ

સમજુને શીખ શું દઇએ ડાહ્યાંના દિલમાં દુઃખ લાગેરે

નિર્લેપ વાણી ઉચ્ચરીએ ડાહ્યાંના દિલમાં દુઃખ લાગેરે

ગુણોથી પર ગુણાતિત કહેવાય

નયનોમાં નિજ સ્વરૂપ ઓળખાય

અરૂપને રૂપમાં શું લઇએ ડાહ્યાંના દિલમાં દુઃખ લાગેરે

મોહે ભરેલાં દ્રશ્યો દેખાય

ઝાકળ જળ જેમ ઉડીરે જાય

ચુંથારામ જગ ભ્રહ્મ ભરાય (દેખાય) ડાહ્યાંના દિલમાં દુઃખ લાગેરે

આશા ઓળખી ગઇ

અમે સતસંગ વીણવા ગ્યાંતા અમને આશા ઓળખી ગઇ

પેલા દરમાં ચરુ ચાર - તેનો કોઇ નથી રખવાળ અમને આશા ઓળખી ગઇ

મોકલ્યા મોહજી લોભજી સુત - સાથે તૃષ્ણા તનીયા રૂપ અમને આશા ઓળખી ગઇ

લીધો કર્મ કોદાળો હાથ - રાફડો ખોદી ભરાવી બાથ અમને આશા ઓળખી ગઇ

આતો દિશે કાળો નાગ - નાસી જવા મળે નહી માર્ગ અમને આશા ઓળખી ગઇ

આશા ભુખાવળી ચુડેલ - નાખે જનમ જનમની જેલ અમને આશા ઓળખી ગઇ

સંતો સમજાવે છે બહુ - ચુંથારામ છોડો આ સંખણી વહુ અમને આશા ઓળખી ગઇ

બ્રહ્મ સ્વરૂપ જીવ

હો ભાઇ ચિતના ચિત્રામણ બંધ પડે રે,

        ચિત્ત શુદ્ધ જો થાય બ્રહ્મ સ્વરૂપ જીવ થઇ રહે રે

હો ભાઇ જે વાસના મન ગ્રહણ કરે રે

        તે કલ્પેલુ દ્રઢ થઇ જાય બ્રહ્મ સ્વરૂપ જીવ થઇ રહે રે

હો ભાઇ શરીરના બંધન જીવને ના હોય રે

        સત્ય સંકલ્પ થાય બ્રહ્મ સ્વરૂપ જીવ થઇ રહે રે

હો ભાઇ જગતના વિચિત્ર તરંગોથી રે

        મન જો રંગાઇના જાય બ્રહ્મ સ્વરૂપ જીવ થઇ રહે રે

હો ભાઇ ચુંથારામ જગત જાળ તોડીને રે

        ઉંદર જેમ છુટો થાય બ્રહ્મ સ્વરૂપ જીવ થઇ રહે રે

સાચું ભણતર

સંસારના ઘેર આપણ પરોણા રે આવ્યા

જીવતાં મરવાની વિદ્યા રે લાવ્યા

આત્માનું દર્શન જે કરે રે તેનું ભણતર સાચું

માન, માયા, લાભ, ક્રોધ વગેરે

વિવેક વધારી પાછાં લાવે રે તેનું ભણતર સાચું

જ્ઞાન સ્વરૂપ આત્મા નિત્ય પ્રકાશે

અવિનાશી આનંદે દીન દમે રે તેનું ભણતર સાચું

મેઘધારાથી અગ્નિ બુજાઇ જાશે

ચુંથારામ ગુરૂગમથી અજ્ઞાન જાશે રે તેનુ ભણતર સાચું

જરા સીધે સીધા ચાલો

જરા સીધે સીધા ચાલો બળ્યું બોલો છો શું

હરિ ભજવા મુખડુ આપ્યું બળ્યું બોલો છો શું

          મનુષા જનમ મળીયો દિવાળીનો દહાડો

          હરતાં ફરતાં સ્મરણ કરીએ લાગ મળ્યો છે સારો

બળ્યું કંચન મુકી કાચ કથીરીયાં તોલો છો શું

          નામ કેરી નગરીમાં નારાયણનો વાસ

          જ્યાં જુઓ ત્યાં સગળે સ્થળે આત્માનો પ્રકાશ

બળ્યું માયા નશો કેફ ચડાવી બાજો છો શું

          રજ્જુમાં જેમ સર્પની ભ્રાંતિ અજ્ઞાને જણાય

          સદ્‍ગુરુની શાન મળે તો સાચુ સમજાય

ચુંથારામ સદ્‍ગુરુ હૈયે હોય પછી બાકી છે શું