(રાગ:- લાડીજી બનીને બળ્યું બોલો છો શ્યું)
જરા સીધે સીધા ચાલો બળ્યું બોલો છો શ્યું
હરિ ભજવા મુખડું આપ્યું બળ્યું બોલો છો શ્યું
મનુષ્ય જનમ મળિયો દિવાળીનો દહાડો
હરતાં ફરતાં સ્મરણ કરીએ લાગ મળ્યો છે સારો
બળ્યું કંચન મૂકી કાચ કથીરીયા તોલો છો શ્યું
નામ કેરી નગરીમાં નારાયણનો વાસ
જ્યાં જુઓ ત્યાં સઘળે સ્થળે આત્માનો પ્રકાશ
બળ્યું માયા નશો કેફ ચડાવી બાજો છો શ્યું.
રજ્જુમાં જેમ સર્પની ભ્રાંતિ આજ્ઞાને જણાય
સદગુરુ શાન મળે તો સાચું સમજાય
ચૂંથા સદગુરુ હૈયે હોય પછી બાકી છે શ્યું
(રાગ:- હું તો તમને પૂછું રે મારા કેસરભીના વીરા રે)
આત્મ ચિંતન લગની રે લાગી દેહનું ભાન ના હોય રે.
કોણ છે સારું કોણ છે ખોટું ભાંજગડ હોય શાની રે.
દુનિયાના રસ ઢોંગી લે છે સાચાને કેમ ફાવે રે.
દૂધપાક જેવા ભોજન મૂકી વાસી અન્ન કોણ ખાય રે.
હીરા મોતી હાર ત્યજીને કાચ કથીર કેમ ગમશે રે.
શેરડીનો રસ મળવા છતાં લીમડો કોણ પીશે રે.
આત્મદેવનો આનંદ મૂકી ભૌતિકમાં કોણ ભમશે રે.
ચૂંથા ગુરુના શરણે રહીને આત્મ મનન ચિત્ત લાવો રે.
(રાગ:- વણજાર જોવા ગ્યાતાં)
પાંજરામાંથી પક્ષી છૂટું થઈને ચાલ્યું જાય, છૂટું થઈને ચાલ્યું જાય
સંશયની જાળમાંથી મન જો છૂટું થાય, મન જો છૂટું થાય.
અજ્ઞાન અંધારું છોડી સતસંગે જાય, મન જો સતસંગે જાય.
ધર્મ નીતિ ધારી મન જો સ્વરૂપે સંધાય, મન જો સ્વરૂપે સંધાય.
આસક્તિની જાળું છોડી નિજમાં સમાય, મન જો નિજમાં સમાય.
પાર બેડો થાય ચુંથા ગુરુ શરણ જાય, મન જો ગુરુ શરણ જાય.
(રાગ:- બાળા જોબનનો માંડવો રોપ્યો રે)
હો ભાઈ ચિત્તનાં ચિતરામણ બંધ પડે રે
ચિત્ત શુદ્ધ જો થાય, બ્રહ્મ સ્વરૂપ જીવ થઈ રહે રે.
હો ભાઈ જે વાસના મન ગ્રહણ કરે રે,
તો કલ્પેલું દ્રઢ થઈ જાય, બ્રહ્મ સ્વરૂપ જીવ થઈ રહે રે.
હો ભાઈ શરીરના બંધન જીવને ના હોય રે,
સત્ય સંકલ્પ થાય, બ્રહ્મ સ્વરૂપ જીવ થઈ રહે રે.
હો ભાઈ જગના વિચિત્ર તરંગોથી રે,
મન જો રંગાઈ ના જાય, બ્રહ્મ સ્વરૂપ જીવ થઈ રહે રે.
હો ભાઈ ચૂંથા જગત જાળ તોડીને રે,
ઉંદર જેમ છૂટો થાય, બ્રહ્મ સ્વરૂપ જીવ થઈ રહે રે.
(ગોળ થોડો રે ચિયાભાઈ અમને શીદ તેડ્યાં'તાં)
અમે સતસંગ વીણવા ગ્યાંતાં અમને આશા ઓળખી ગઈ
પેલા દરમાં ચારુ ચાર - તેનો કોઈ નથી રખવાળ - અમને આશા ઓળખી ગઈ
મોકલ્યા મોહજી લોભજી સુત - સાથે તૃષ્ણા તનીયા રૂપ - અમને આશા ઓળખી ગઈ
લીધો કર્મ કોદાળો હાથ - રાફડો ખોદી ભરવી બાથ - અમને આશા ઓળખી ગઈ
આ તો દિશે કાળો નાગ - નાસી જવાનો નહીં મળે લાગ - અમને આશા ઓળખી ગઈ
આશા ભુખાવળી ચુડેલ - નાખે જનમ જનમની જેલ - અમને આશા ઓળખી ગઈ
સંતો સમજાવે છે બહુ - ચુંથારામ છોડો એ શંખણી વહુ - અમને આશા ઓળખી ગઈ
(રાગ: ઊંચી સ્વરૂપ કેરી જ્યોત મદિર .........)
મન તો વાયુથી બળવાન ચિત્તમાં ચેતો ચિત્તમાં...વૈરાગે મન વશ થાય છે
ચંચળ ગતિથી ભૂલે ભાન ચિત્તમાં ચેતો ચિત્તમાં...વૈરાગે મન વશ થાય છે
ઘડી ઘડીમાં ભોગો ભોગવવામાં લલચાય છે
ઘડીકમાં જંગલમાં નાસી જાય ચિત્તમાં ચેતો ચિત્તમાં...વૈરાગે મન વશ થાય છે
ઘડીકમાં ઘર સંસારના સુખોમાં લલચાય છે
ઘડીકમાં સતસંગની ઈચ્છા થાય ચિત્તમાં ચેતો ચિત્તમાં...વૈરાગે મન વશ થાય છે
ઘડીકમાં તો મોજ મજાના સાધનો મેળવાય છે
સંકલ્પ વિકલ્પમાં દોડી જાય ચિત્તમાં ચેતો ચિત્તમાં...વૈરાગે મન વશ થાય છે
ગુરુ સ્મરણમાં રહી ને જે કઈ પ્રભુ સમરણ થાય છે
ચુંથારામ સ્વરૂપે મનડું વાર ચિત્તમાં ચેતો ચિત્તમાં...વૈરાગે મન વશ થાય છે
(રાગ: કાન હજુની મોરલી રે ગોવાળીલાલ )
આ દેહ તો કંપણ જેવી રે તોલનારો તોલે છે
ભલે મણ કે સો મણ તોલો રે કંપણ ક્યાં બોલે છે
હોય વધતું કે ઓછું રે કંપણને નહીં પાપ લાગે
દેહ હુકમ બજાવે રે પાપી તોલનારો છે
આ દેહનો ચલાવનારો રે માંહ્યલો મલકે છે
તેની કરો તપાસણી રે તેની શી ખામી છે
ચુંથારામ પોતાને પરખો રે જનમની આંટી છે
(રાગ: મનોડી ને લહેરુ લાગ્યું)
એકમાં અનેક જોયા
નામમાં અનામી રે......મનોડી ને લહેરુ લાગ્યું
નિજરૂપે આત્મા
ગુરુજી જણાયો રે......મનોડી ને લહેરુ લાગ્યું
કદ ને આકાર નહીં
નીરકારે જોયો રે......મનોડી ને લહેરુ લાગ્યું
રૂપ-ગુણ-નામ નહીં
અઘાટે સમજાયો રે......મનોડી ને લહેરુ લાગ્યું
ઠંડો કે ગરમ નહીં
સુર્સ્તે સમાયો રે......મનોડી ને લહેરુ લાગ્યું
દુર કે નજીક નહીં
અનુભવે જાણ્યું રે......મનોડી ને લહેરુ લાગ્યું
ગુરુજીના ઘાટે રહી
ચુંથારામે જાણ્યો રે......મનોડી ને લહેરુ લાગ્યું
(રાગ: આવડા અહુંડા શું ઉઠયા મારા વેવાઈઓ)
હમેશા પ્રભુ પ્રયત્ન વધે તેવો પ્રેમ જોઈએ રે
હૈયે જ્ઞાન બુદ્ધિ પામે વિચાર એવા જોઈએ રે
ત્યાગ-વૈરાગ્યનો વિકાસ થાય - એવો સંગો મળી જો જાય
માયા રૂપી જવર સૌને લાગુ પડ્યો રે - હમેશા પ્રભુ પ્રયત્ન વધે........
વિષય સુખનું અથાણું ખાય - તેથી ભાવ તો વધી જાય
જેમ બને તેમ માયાવી જનથી વેગળા રહેવું રે - હમેશા પ્રભુ પ્રયત્ન વધે........
સંગનો રંગ લાગી જાય - કેસંગથી તો મહામુની ફસાય
સામાન્ય સાધક તો ચુંથારામ કેમ બચે રે - હમેશા પ્રભુ પ્રયત્ન વધે........
(રાગ: મારો હંસલો નાનો ને દેવળ જુનું તો થયું)
ચાલ્યું તો ગયું રે જીવન ચાલ્યું તો ગયું
વૈભવ ભોગોના વિલાસે જીવન ચાલ્યું તો ગયું
માયા મોહ મદિરા પીને ભાન ભૂલી રખડ્યો રે
કુટુંબ પરિવારને માટે દુ:ખ ના સહ્યું - વૈભવ ભોગોના વિલાસે......
જમની જમાની ભૂલ્યો, ભૂલ્યો નિજ રૂપને રે
મનની વિટંબણાનું વમળ તો થયું - વૈભવ ભોગોના વિલાસે......
માયા બેડીમાં પટકાયો, તૃષ્ણા ફાંસી એ લટક્યો
અંત સમયમાં ચુંથારામ ભાન તો થયું - વૈભવ ભોગોના વિલાસે......
(કાળી તારી કામળી લઇજા લઇજા શું કરું રે બંસીવાલા)
હંસારાજા રે અમે હંસારાજા
અમરાપુરી ધામના મોટા મહારાજા અમે હંસારાજા
અગ્નિથી બળાય ના અમે હંસારાજા
પવન તાણી ના શકે - પાણીથી પલાળાય ના અમે હંસારાજા
શસ્ત્રોથી છેદાય ના અમે હંસારાજા
વાણીથી વર્ણાય નહીં - બુદ્ધિથી વરતાય ના અમે હંસારાજા
કદ આકાર વિના અમે હંસારાજા
ચુંથારામ નામ નહીં - નામમાં અનામ અમે હંસારાજા
(રાગ: માં અંબા તે રમવા નીસર્યા દેવી અન્નપુર્ણા)
હરે..એક હંસો આવ્યો જગપુરમાં પેઠો પુગદલમાં
હે....એને લાગી જગતની લહેરી....હંસો આવ્યો જગપુરમાં
હરે...કામકાજ મોહરાજ મિત્રો બન્યા...આવ્યો જગપુરમાં
હે...એને તૃષ્ણા વળગી પટરાણી.....હંસો આવ્યો જગપુરમાં
હરે...આશા સાસુની ઓથમાં...આવ્યો જગપુરમાં
હે....એને અંતરમાં પ્રગતિ હોળી....હંસો આવ્યો જગપુરમાં
હરે...એતો ભાન ભૂલ્યો પોતાતણું ...આવ્યો જગપુરમાં
હે...એતો બન્યો તન તરીયાનો બેલ....હંસો આવ્યો જગપુરમાં
હરે...પરહિતકારી સંત જો મળે ...આવ્યો જગપુરમાં
હે...ચુંથારામ જીવનનો લાવે અંત....હંસો આવ્યો જગપુરમાં
(એક દિલ્હીના દરવાજે - તંબોળી વેચે પાન રાયજાદા)
એક જડ ચેતનની ગ્રંથી - પકડાયો જુનો જોગી રામલીલા
એને જડમાં પ્રીતિ જાગી - નિજસ્વરૂપ ભૂલ્યો હરામી રામલીલા
એને સંતો બહું સમજાવે - મુરખાને ભાન ના આવે રામલીલા
એને કર્મો આડાં આવે - એને માયા મોહ ઉપજાવે રામલીલા
એને દેહમાં હું પદ આવે - એને આત્મા નહીં સમજાયે રામલીલા
એના સુક્ષ્મના વિચારો - તેને તે બંધનનો ભારો રામલીલા
તેને સદગુરુ પુરા મળે - ચુંથારામ કિસ્મત ફળે રામલીલા
(એક દિલ્હીના દરવાજે - તંબોળી વેચે પાન રાયજાદા)
એક સંત પુરુષ જગ માંહે - માયાની ગાંઠ છોડાવે બોધ તાજા
અમૃતની વૃષ્ટિ થાયે - મનડાંનો મેલ ધોવાયે બોધ તાજા
બધી કામના છોડાવે - નિષ્કામી જીવ બનાવે બોધ તાજા
તત્વ જ્ઞાનથી સમજાવે - ભવ બંધનથી છોડાવે બોધ તાજા
કર્મોનો મર્મ બતાવે - પછી નીડર બનાવે બોધ તાજા
અધિકારી સંતો આવે - ગર્ભવાસથી છોડાવે બોધ તાજા
આશા તૃષ્ણાને ત્યાગે - ચુંથારામ આનદ લાવે બોધ તાજા
(રાગ: ભજન કરો તાણ ભે મારી જાવે રામ રૂદિયામાં.......)
આશા તૃષ્ણાનો પાર ના આવે દરિયો તોલ્યો કેમ જાય.....
સદગુરુ...દરિયો તોલ્યો કેમ જાય...હું તો ભજન કરું ગુરુ તારાં
રાગ દ્વેષ ઈર્ષા ભાન ભુલાવે સંસાર ભ્રમણા થાય.......
સદગુરુ......સંસાર ભ્રમણા થાય......હું તો ભજન કરું ગુરુ તારાં
સંસાર સળગતી હોળીના જેવો સુખ દુઃખનો નહીં પાર....
સદગુરુ....સુખ દુઃખનો નહીં પાર...હું તો ભજન કરું ગુરુ તારાં
આશા તૃષ્ણાનો ઊંડો ઊંડો ખાડો કરોડે ના રે પુરાય....
સદગુરુ....કરોડે ના રે પુરાય.....હું તો ભજન કરું ગુરુ તારાં
સંકલ્પ વિકલ્પથી રહિત થયા વિણ ચુંથારામ નહીં સમજાય.....
સદગુરુ....ચુંથારામ નહીં સમજાય......હું તો ભજન કરું ગુરુ તારાં
(રાગ: સાસરીએ નહીં જાઉં મા મને મહીયરીયાં ઘણાં વાહલાં)
વાસના છે દુઃખકારી જગતમાં વાસના છે દુઃખકારી
વિષયી જાળમાં માનવો ફસાયો
નીકળવાની નહીં બારી જગતમાં વાસના છે દુઃખકારી
વિષયીજનોથી વેગળા રે રહેજ્યો
ચિત્રમાં ચૂક પાડનારી જગતમાં વાસના છે દુઃખકારી
પોતાનો ઉદ્ધાર પોતે જ કરવો
ગુરુ શિક્ષા ઉર ધારી જગતમાં વાસના છે દુઃખકારી
આત્મ વિચારમાં લીન થઇ રહેવું
વૈરાગે મનડાને વારી જગતમાં વાસના છે દુઃખકારી
અજ્ઞાનને લીધે અહંકાર બને છે
મારા તારાની ભૂલ ભારી જગતમાં વાસના છે દુઃખકારી
વિવેક વિચારના ઘરુડે આવી
તૃષ્ણા સમર્પણ હારી જગતમાં વાસના છે દુઃખકારી
ઓમકાર બ્રહ્મનું ચિંતન કરીને
ચુંથારામ ગુરુગમ ન્યારી જગતમાં વાસના છે દુઃખકારી
(રાગ: સંગી વિનાની શી વાતડી - તાળાં ખોલી શું કરીએ)
જ્ઞાની આડંબર ના કરે - સહજ ભાવે ઉદાસી
વાડા ઘેટાં-બકરાં તણા - જ્ઞાની સ્વયં પ્રકાશી
કપુતનો સંગ થોડોય રગડે
સંતપુરુષનો ઉપદેશ બગડે
દૂધમાં છાશનો છાંટો પડે - થાય દૂધની ખરાબી
ભ્રાંતિ મટે તે છાનું કેમ રહે - આવે અમૃત વાણી
મારા તારની અગ્નિમાં સળગે
બીજાની અગ્નિ કેમ કરીને બુઝાવે
ગુણ પ્રગટ્યા વિના જાણવું - જેવાં ઝાકળનાં મોતી
ક્ષણમાં ભાગી જાય ચુંથારામ એ તો જનમના રોગી
(રાગ: પેલા ચિયાના પગે મારું ઝાંઝર રે)
જ્ઞાની ઇન્દ્રિય વગરનું સુખ અનુભવી રહ્યા રે
અજ્ઞાની ઇન્દ્રિયોના સુખમાં ડૂબી ડૂબી રહ્યા રે
જ્ઞાની આખું જગત આત્મા રૂપે જોઈ રહ્યા રે
અજ્ઞાની આખું જગત રાગ દ્વેષ રૂપે જોઈ રહ્યા રે
જ્ઞાની પ્રાપ્ત થયેલ વસ્તુમાં સંતોષ માને છે રે
અજ્ઞાની ઈર્ષા તૃષ્ણા લોભથી હેરાન થાય છે રે
જ્ઞાની આત્મા તીર્થ જ્ઞાન જળમાં સ્નાન કરે રે
ચુંથારામ મોક્ષ સુખને જ્ઞાનીઓ જ જાણી શકે રે
(રાગ: દ્વારિકાથી પ્રભુ આવિયા રે )
જાણી લ્યો આ હળાહર કળીયુગમાં રે
ભક્તિ ભવસાગર તરવાનો ઉપાય છે......જાણી લ્યો આ........
નામના નિશાન જેને મળી ગયા રે
સદગુરુ તારણહાર મારા વા'લા......જાણી લ્યો આ........
નામ ભણ્યો તે સર્વ ભણ્યો રે
સકલ શાસ્ત્ર ને ચાર વેદ મારા વા'લા......જાણી લ્યો આ........
નામ મળે ગુરુ ઘાટથી રે
સંતો તણો ઉપકાર મારા વા'લા......જાણી લ્યો આ........
નામ સમોવડ કોઈ નહીં રે
નામે તર્યા પાષાણ મારા વા'લા......જાણી લ્યો આ........
નામ અનામમાં જઈ ભળે રે
ચુંથારામ નામે તદાકાર મારા વા'લા......જાણી લ્યો આ........
(રાગ: કન્યા છે કાચની પુતળી રે કન્યા બાળ કુંવારી)
વિષયોમાં પ્રેમ જીવનનું એ બંધન મોટું
વિષયોનું મનમાંથી મૂળ કાઢો રે ત્યારે મોક્ષ કહેવાય
નિર્મળ સ્વચ્છ શરીર દિવ્ય હોય
પવિત્ર કર્યોમાં પ્રવૃત્ત રહે ત્યારે મોક્ષ કહેવાય
મનની વાસનાઓથી સંસાર બને છે
જ્ઞાનાગ્નિથી વાસના બળે રે ત્યારે મોક્ષ કહેવાય
સંસારિક ભોગો મિથ્યા કરી માને
સાચી શાંતિ જયારે ચિત્ત ધારે રે ત્યારે મોક્ષ કહેવાય
હ્રદયમાં આત્મ દેવનું ચિંતન કરવું
ચુંથારામ સ્વરૂપે બની રહેવું રે ત્યારે મોક્ષ કહેવાય
