(રાગ:- ખેલંતા ખેલંતા વન ગયા રે વનમાં ખેલે છે ઘોડા)
સંસારના ઘેર આપણ પરોણા રે આવ્યા
જીવતાં મારવાની વિદ્યા રે લાવ્યા
આત્માનું દર્શન જે કરે રે તેનું ભણતર સાચું
માન માયા લોભ ક્રોધ વગેરે
વિવેક વધારી પાછાં લાવે રે તેનું ભણતર સાચું
જ્ઞાન સ્વરૂપ આત્મા નિત્ય પ્રકાશે
અવિનાશી આનંદે દીન દમે રે તેનું ભણતર સાચું
મેઘ ધારાથી અગ્નિ બુજાઈ જાશે
ચુંથા ગુરુગમથી અજ્ઞાન જાશે રે તેનું ભણતર સાચું
(રાગ:- લાડીજી બનીને બળ્યું બોલો છો શ્યું)
જરા સીધે સીધા ચાલો બળ્યું બોલો છો શ્યું
હરિ ભજવા મુખડું આપ્યું બળ્યું બોલો છો શ્યું
મનુષ્ય જનમ મળિયો દિવાળીનો દહાડો
હરતાં ફરતાં સ્મરણ કરીએ લાગ મળ્યો છે સારો
બળ્યું કંચન મૂકી કાચ કથીરીયા તોલો છો શ્યું
નામ કેરી નગરીમાં નારાયણનો વાસ
જ્યાં જુઓ ત્યાં સઘળે સ્થળે આત્માનો પ્રકાશ
બળ્યું માયા નશો કેફ ચડાવી બાજો છો શ્યું.
રજ્જુમાં જેમ સર્પની ભ્રાંતિ આજ્ઞાને જણાય
સદગુરુ શાન મળે તો સાચું સમજાય
ચૂંથા સદગુરુ હૈયે હોય પછી બાકી છે શ્યું
(રાગ:- હું તો તમને પૂછું રે મારા કેસરભીના વીરા રે)
આત્મ ચિંતન લગની રે લાગી દેહનું ભાન ના હોય રે.
કોણ છે સારું કોણ છે ખોટું ભાંજગડ હોય શાની રે.
દુનિયાના રસ ઢોંગી લે છે સાચાને કેમ ફાવે રે.
દૂધપાક જેવા ભોજન મૂકી વાસી અન્ન કોણ ખાય રે.
હીરા મોતી હાર ત્યજીને કાચ કથીર કેમ ગમશે રે.
શેરડીનો રસ મળવા છતાં લીમડો કોણ પીશે રે.
આત્મદેવનો આનંદ મૂકી ભૌતિકમાં કોણ ભમશે રે.
ચૂંથા ગુરુના શરણે રહીને આત્મ મનન ચિત્ત લાવો રે.
(રાગ:- વણજાર જોવા ગ્યાતાં)
પાંજરામાંથી પક્ષી છૂટું થઈને ચાલ્યું જાય, છૂટું થઈને ચાલ્યું જાય
સંશયની જાળમાંથી મન જો છૂટું થાય, મન જો છૂટું થાય.
અજ્ઞાન અંધારું છોડી સતસંગે જાય, મન જો સતસંગે જાય.
ધર્મ નીતિ ધારી મન જો સ્વરૂપે સંધાય, મન જો સ્વરૂપે સંધાય.
આસક્તિની જાળું છોડી નિજમાં સમાય, મન જો નિજમાં સમાય.
પાર બેડો થાય ચુંથા ગુરુ શરણ જાય, મન જો ગુરુ શરણ જાય.
(રાગ:- બાળા જોબનનો માંડવો રોપ્યો રે)
હો ભાઈ ચિત્તનાં ચિતરામણ બંધ પડે રે
ચિત્ત શુદ્ધ જો થાય, બ્રહ્મ સ્વરૂપ જીવ થઈ રહે રે.
હો ભાઈ જે વાસના મન ગ્રહણ કરે રે,
તો કલ્પેલું દ્રઢ થઈ જાય, બ્રહ્મ સ્વરૂપ જીવ થઈ રહે રે.
હો ભાઈ શરીરના બંધન જીવને ના હોય રે,
સત્ય સંકલ્પ થાય, બ્રહ્મ સ્વરૂપ જીવ થઈ રહે રે.
હો ભાઈ જગના વિચિત્ર તરંગોથી રે,
મન જો રંગાઈ ના જાય, બ્રહ્મ સ્વરૂપ જીવ થઈ રહે રે.
હો ભાઈ ચૂંથા જગત જાળ તોડીને રે,
ઉંદર જેમ છૂટો થાય, બ્રહ્મ સ્વરૂપ જીવ થઈ રહે રે.
(ગોળ થોડો રે ચિયાભાઈ અમને શીદ તેડ્યાં'તાં)
અમે સતસંગ વીણવા ગ્યાંતાં અમને આશા ઓળખી ગઈ
પેલા દરમાં ચારુ ચાર - તેનો કોઈ નથી રખવાળ - અમને આશા ઓળખી ગઈ
મોકલ્યા મોહજી લોભજી સુત - સાથે તૃષ્ણા તનીયા રૂપ - અમને આશા ઓળખી ગઈ
લીધો કર્મ કોદાળો હાથ - રાફડો ખોદી ભરવી બાથ - અમને આશા ઓળખી ગઈ
આ તો દિશે કાળો નાગ - નાસી જવાનો નહીં મળે લાગ - અમને આશા ઓળખી ગઈ
આશા ભુખાવળી ચુડેલ - નાખે જનમ જનમની જેલ - અમને આશા ઓળખી ગઈ
સંતો સમજાવે છે બહુ - ચુંથારામ છોડો એ શંખણી વહુ - અમને આશા ઓળખી ગઈ
(રાગ: ઊંચી સ્વરૂપ કેરી જ્યોત મદિર .........)
મન તો વાયુથી બળવાન ચિત્તમાં ચેતો ચિત્તમાં...વૈરાગે મન વશ થાય છે
ચંચળ ગતિથી ભૂલે ભાન ચિત્તમાં ચેતો ચિત્તમાં...વૈરાગે મન વશ થાય છે
ઘડી ઘડીમાં ભોગો ભોગવવામાં લલચાય છે
ઘડીકમાં જંગલમાં નાસી જાય ચિત્તમાં ચેતો ચિત્તમાં...વૈરાગે મન વશ થાય છે
ઘડીકમાં ઘર સંસારના સુખોમાં લલચાય છે
ઘડીકમાં સતસંગની ઈચ્છા થાય ચિત્તમાં ચેતો ચિત્તમાં...વૈરાગે મન વશ થાય છે
ઘડીકમાં તો મોજ મજાના સાધનો મેળવાય છે
સંકલ્પ વિકલ્પમાં દોડી જાય ચિત્તમાં ચેતો ચિત્તમાં...વૈરાગે મન વશ થાય છે
ગુરુ સ્મરણમાં રહી ને જે કઈ પ્રભુ સમરણ થાય છે
ચુંથારામ સ્વરૂપે મનડું વાર ચિત્તમાં ચેતો ચિત્તમાં...વૈરાગે મન વશ થાય છે
(રાગ: કાન હજુની મોરલી રે ગોવાળીલાલ )
આ દેહ તો કંપણ જેવી રે તોલનારો તોલે છે
ભલે મણ કે સો મણ તોલો રે કંપણ ક્યાં બોલે છે
હોય વધતું કે ઓછું રે કંપણને નહીં પાપ લાગે
દેહ હુકમ બજાવે રે પાપી તોલનારો છે
આ દેહનો ચલાવનારો રે માંહ્યલો મલકે છે
તેની કરો તપાસણી રે તેની શી ખામી છે
ચુંથારામ પોતાને પરખો રે જનમની આંટી છે
(રાગ: મનોડી ને લહેરુ લાગ્યું)
એકમાં અનેક જોયા
નામમાં અનામી રે......મનોડી ને લહેરુ લાગ્યું
નિજરૂપે આત્મા
ગુરુજી જણાયો રે......મનોડી ને લહેરુ લાગ્યું
કદ ને આકાર નહીં
નીરકારે જોયો રે......મનોડી ને લહેરુ લાગ્યું
રૂપ-ગુણ-નામ નહીં
અઘાટે સમજાયો રે......મનોડી ને લહેરુ લાગ્યું
ઠંડો કે ગરમ નહીં
સુર્સ્તે સમાયો રે......મનોડી ને લહેરુ લાગ્યું
દુર કે નજીક નહીં
અનુભવે જાણ્યું રે......મનોડી ને લહેરુ લાગ્યું
ગુરુજીના ઘાટે રહી
ચુંથારામે જાણ્યો રે......મનોડી ને લહેરુ લાગ્યું
(રાગ: આવડા અહુંડા શું ઉઠયા મારા વેવાઈઓ)
હમેશા પ્રભુ પ્રયત્ન વધે તેવો પ્રેમ જોઈએ રે
હૈયે જ્ઞાન બુદ્ધિ પામે વિચાર એવા જોઈએ રે
ત્યાગ-વૈરાગ્યનો વિકાસ થાય - એવો સંગો મળી જો જાય
માયા રૂપી જવર સૌને લાગુ પડ્યો રે - હમેશા પ્રભુ પ્રયત્ન વધે........
વિષય સુખનું અથાણું ખાય - તેથી ભાવ તો વધી જાય
જેમ બને તેમ માયાવી જનથી વેગળા રહેવું રે - હમેશા પ્રભુ પ્રયત્ન વધે........
સંગનો રંગ લાગી જાય - કેસંગથી તો મહામુની ફસાય
સામાન્ય સાધક તો ચુંથારામ કેમ બચે રે - હમેશા પ્રભુ પ્રયત્ન વધે........
