સમય મળ્યો છે સુધારો

(રાગ: ભવસાગરથી તારો દયાળુ ભવસાગરથી તારો....)

સમય મળ્યો છે સુધારો સંસારમાં સમય મળ્યો છે સુધારો;
જાગ્યા તો જાણો ઉજીયારો...સંસારમાં સમય મળ્યો છે સુધારો....

સમયને ભૂલ્યો તો જિંદગીથી ડુલ્યો;
સીધો પાટો મૂકી અવળો હાલ્યો;
ઝીલ્યો ના સાચો કિનારો....સંસારમાં સમય મળ્યો છે સુધારો....

મનુષ્ય દેહમાં ઉગારવાનો આરો;
હવે ભૂલ્યો તો ફોગટ જન્મારો;
સંતનો લઈ લ્યો સહારો....સંસારમાં સમય મળ્યો છે સુધારો....

પ્રથમ પહેલા મનોવૃત્તિ વાળો;
કામ, ક્રોધ, મદ, લોભને મારો;
ત્યારે જડે પંથ પ્યારો....સંસારમાં સમય મળ્યો છે સુધારો....

સદગુરુએ મારો સમય સુધાર્યો;
પોતાનો જાણીને પાર ઉતાર્યો;
ચુંથારામ સ્વરૂપે ચિત્ત ધારો....સંસારમાં સમય મળ્યો છે સુધારો....

એક અમદાવાદી વાદીડો

 (રાગ: એક પૈસાની ગુગરી મંગાવો રે....)

એક અમદાવાદી વાદીડો તેડાવો રે...સોના ડુંગરો....

પેલા જગતપુરના ઝેર ઉતારવો રે...સોના ડુંગરો....

એના જાદુની જુગતિ-મુક્તિ લાવો રે...સોના ડુંગરો....

એના નયનકમળમાં નિજ સ્વરૂપ નિહાળો રે...સોના ડુંગરો....

એના શબ્દોમાં વસ્તુનો વિસ્તારો રે...સોના ડુંગરો....

એના નામ જોતાં રૂપ-ગુણથી ન્યારો રે...સોના ડુંગરો....

એતો અલગ ઉભો, અલગ રહીને બોલે રે...સોના ડુંગરો....

ચુંથારામ જગતપુરમાં નહીં કોઈ એના તોલે રે...સોના ડુંગરો....

જો...જે રે... તારું મોત ના બગાડે....

(રાગ: ખોળજો રે ખારા સમુદ્રમાં મોતી....)

જો...જે રે... તારું મોત ના બગડે....
મોત ના બગડે ઓલ્યા જમડા ના રગડે...જો...જે રે... તારું

લખ ચોરાશી અંતે દેહ મળ્યો છે;
ઝીણી નજરે જોઈ લેજે શું શું રળ્યો છે;
એળે આંટો ગયો છે કે ફેરો ફળ્યો છે...જો...જે રે... તારું

ધાપ મારી ધન બીજા તણું ઓળવેલું;
માની લેજે આખર માટી માંહે મળેલું
આંકી દેવું પડશે અંતે જે-જે ગળેલું...જો...જે રે... તારું

કંચનવર્ણી કાયા તારી રાખમાં રોળાશે;
સગાં ને સબંધી પાછળ ગુણ દોષ ગાશે;
એક દિન હતો નો'તો નક્કી થઇ જાશે...જો...જે રે... તારું

ભલું કોઈનું કર્યું એ છે સાચી કમાણી;
નહીતર તારી જિંદગી થવાની ધૂળ ધાણી;
કડવી મીઠી વાણીએ કિંમત અંકાણી...જો...જે રે... તારું

ભાથું ભવનું બંધો લેજો નામ સ્મરણથી;
ભાગી જશે ભય તને લાગ્યો જે મરણથી;
તરશે ચુંથારામ જીવન નૈયા શામળા શરણથી...જો...જે રે... તારું

જેણે સદગુરૂ સંતને સેવ્યા રે....

(રાગ: સંતો ભક્તિ શ્રવણ પહેલી સાધો રે...)

જેણે સદગુરૂ સંતને સેવ્યા રે, એને મળિયા અમૃત રસના મેવા રે;

અમૃત પીતા તૃષ્ણા સમાય રે, તેને ક્ષુધા મટી સુખ થાય રે;

વાલો મારો છે બૂડતાનો બેલી રે, શ્રદ્ધા વાળાને નહીં મુકે ઠેલી રે;

સાંકળ શ્રદ્ધાની પકડો પહેલી રે, વીરા ત્યાં વરસે આનંદની હેલી રે;

મોતીડાં તો હંસાનો ચારો રે, બગલો ડોળે કાદવને ગાળો રે;

ચુંથારામ આવ્યો તે અવસર સુધારો રે, ફરી નહીં મળે માનવ અવતારો રે;

સ્મશાનીયો વૈરાગ

(રાગ: મને જડતો નથી મારો શ્યામ, શોધું શામળિયો)

આતો સ્મશાનીયો વૈરાગ કહેવાય, કોઈનું ચાલે નહીં;

પા કલાક અરરર થાય, કોઈનું ચાલે નહીં;

કથા સુણી સુણી ને કાન ફૂટ્યા;
પગે નમી-નમી ને કપાળ ફૂટ્યા;
વક્તા સમજાવે અમલ ના થાય, કોઈનું ચાલે નહીં;

ઘણો આચાર પાળું છું એવો ડોળ કરે;
હાંકે કુતરું, બિલાડું માંહી ચાટ્યા કરે;
એતો સગવડીયો ધરમ કહેવાય, કોઈનું ચાલે નહીં;

મોઢે બોલે માયા બધી જુઠી...જુઠી;
થૂંકેલું ગળે પાછો વહેલો ઊઠી
એવો હૈયાનો કઠોર કહેવાય, કોઈનું ચાલે નહીં;

સ્વામી સમજાવે ત્યારે હાજી...હાજી કહે;
શિર હાલે પણ વિચારો તો ઘરના રહે;
સાચો ચેલો લાડીનો કહેવાય, કોઈનું ચાલે નહીં;

જરૂર કરતાં વસ્તુ વધુ ભેગી કરે;
દીન જનો રજળતા ભૂખે મારે;
એ તો બગલો ભગત કહેવાય, કોઈનું ચાલે નહીં;

નારી આંખ બતાવે કે હાજર રહે;
તેની પાસે બળદ નાથ વિનાનો બને;
નારી નચાવે એમ નચાય, કોઈનું ચાલે નહીં;

સાચા વૈરાગવાળા સંતો પહેલા થયા;
સાદા સીધા ગયા જેના નામો રહ્યા;
ચુંથારામ દ્રશ્ય દેખીને હરખાય, કોઈનું ચાલે નહીં;

જીવ જુવાનીના જોરમાં

(રાગ: મારે સાસરીયે જઈ કોઈ કહેજ્યો એટલડું, પ્રીતમજી આણાં......)

જીવ જુવાનીના જોરમાં, પૈસાના તોરમાં,.... ભૂલી ગયો ભગવાનને

તારા મનથી માને કે હું મોટો;
મારી પાસે ક્યાં બુદ્ધિનો તોટો;
રહ્યો ગાફેલને વાળ્યો છે ગોટો લ્યા માનવી.....ભૂલી ગયો ભગવાનને

પડ્યો પાંચ વિષયની પૂંઠમાં;
ખોવા માંડયો આખું જીવન જુઠમાં;
તેથી સાચું ના આવે સમજણમાં લ્યા માનવી.....ભૂલી ગયો ભગવાનને

મન માંકડું ઠેકડા મારતું;
જાય ઉકરડે જરી સંભાળ તું;
ખરું સાધન શું છે ખોળ તું જીવલડા....ભૂલી ગયો ભગવાનને

ભૂંડા વિચારી જો ને પેલો વાયદો;
પ્રભુ નહીં ભૂલું એવો કર્યો વાયદો;
છૂટો થયો ત્યારે પડી ગયો માંદો લ્યા માનવી.....ભૂલી ગયો ભગવાનને

ગણું કહ્યું છે ગાંઠે બાંધ તું;
ચુંથારામ ભ્રમણાને છોડ તું;
સત સાધનની સીડીએ ચઢ તું લ્યા માનવી.....ભૂલી ગયો ભગવાનને

જે નુગરા મનના મેલા રે......

(રાગ: આ દુનિયામાં છે ડંકો રે કોઈ ના આવે સંત તોલે)

જે નુગરા મનના મેલા રે તે સાથ કોણ બોલે,

તે સાથ કોણ બોલે રે...... તે સાથ કોણ બોલે,

આપપણું જો ખોશે , તો મોક્ષ દ્વારો જોશો;

પછી આનંદ આનંદ કરશો રે....... તે સાથ કોણ બોલે,

જેણે આત્મજ્ઞાન ના જાણ્યું, તેણે મિથ્યા તરણું તાણ્યું,

પછી માયાનું દુખ માણ્યું રે......તે સાથ કોણ બોલે,

જો નિજ સ્વરૂપ ભુલાશે, તો અંતે ફજેતી થશે,

તે અધવચથી લુંટાશે રે......... તે સાથ કોણ બોલે,

છે સહુનો આત્મા એક, ના સમજો કાંઈ ભેદ,

જેને એવો નથી વિવેક રે ......... તે સાથ કોણ બોલે,

ચુંથારામ બન્યો છે ગાંડો, ભલે તમે ભાંડો રે,

મોટાઈમાં ચાલે આડો રે.......... તે સાથ કોણ બોલે,

ખરી વસ્તુને ખોળજો......

(રાગ: નદી કિનારે નાળીયેરી રે ભાઈ........)

ખરી વસ્તુને ખોળજ્યો રે..... નહીં ખોવાય રે,

સાચી વસ્તુનું શોધન કરો...... નહીં ખોવાય રે,

જુઠાનું જાય જડામૂળ, તે વેરાએ સુખી થશો....નહીં ખોવાય રે,

સત્સંગ સાધન સાર છે રે...... નહીં ખોવાય રે,

સ્મરણ સાધન ટોળે કરો, બેડો પાર થશે......નહીં ખોવાય રે,

અંતર પડદા ખોલી જુઓ, સૌ સમજાશે........નહીં ખોવાય રે,

પ્રભુ વસે તારી પાસ, કે દર્શન દઈ જશે........નહીં ખોવાય રે,

ચુંથારામના ભાવનો ભુદરો........નહીં ખોવાય રે,

તન, મન દઈ તમ શરણે આવ્યો સ્વીકારજો, નહીં ખોવાય રે,

અભણ હોય તે ભણેલા - ગુરુ સંગે વસેલા

(રાગ: જેણે ભજ્યા જદુરાયા, નર એજ કમાયા)

અભણ હોય તે ભણેલા - ગુરુ સંગે વસેલા....

ગુરુની સેવા તે મીઠડા મેવા - આતમ જ્ઞાને વળેલા - ગુરુ સંગે વસેલા...

છળ કપટ પરનિંદા ત્યજીને - જ્ઞાનની ગોળી ગાળેલા - ગુરુ સંગે વસેલા...

જાસા ના કરે અશુદ્ધ ના બોલે - સાચાના સંગે વળેલા - ગુરુ સંગે વસેલા...

સંતોષ, શાંતિને ગ્રહણ કરીને - સ્વર્ગની સીડી ચઢેલા - ગુરુ સંગે વસેલા...

પ્રેમ લક્ષણા ભક્તિના ચુકે - સંતોને સન્માન કરેલા - ગુરુ સંગે વસેલા...

ભૂખ્યાને ભોજન, તરસ્યા ને પાણી - ગોવિંદ ગુણના ગણેલા - ગુરુ સંગે વસેલા...

ચુંથારામ અભણ, ગુરુ ભણાવે - શિશ અર્પીને શરણે કરેલા - ગુરુ સંગે વસેલા... 

જે કોઈ ગુરુ રટણમાં રહેતા.....

 (રાગ: મારા મન ગમતા મહારાજ મારે ઘેર આવોને....)

જે કોઈ ગુરુ રટણમાં રહેતા, ભજન તેને પ્યારું લાગે...

કરે ગુરુ સ્મરણ બેઠા બેઠા, ભજન તેને પ્યારું લાગે....

એક આસને સ્થિર ઠરીને બેસે, નીંદ ના કરે જરી....

ગુરુ વચન પર વિશ્વાસ રાખે - જેને નામની નિશાની ખરી - ભજન તેને પ્યારું લાગે....

સમાગમ કરવા તલપી રહે ને કરે શબ્દનો વિવેક....

મેરુ ચળે પણ મન ના ચળે - જેની ટીંટોડા જેવી ટેક - ભજન તેને પ્યારું લાગે....

સંતગુરુને સન્માન કરે, પગે નમે લગાવી માથું....

નમ્યો તે તો સર્વ ને ગમ્યો - તેણે છેવટનું લીધું ભાથું - ભજન તેને પ્યારું લાગે....

ઘરકામ પરવારી, ઝટ કરી ને ભજનમાં આવે વહેલા....

રામ તણો રસ હૃદયમાં ઠરે - પછી બને છે ગાંડા ને ઘેલા - ભજન તેને પ્યારું લાગે....

સહજ સમાધિ જાગ્રતમાં કરે, ને આંખોમાં ઊંઘ ના આવે....

દુરીજન વાતો બીજી કરે - પણ શાણાને તેવું ના ફાવે - ભજન તેને પ્યારું લાગે....

ચુંથારામ ગરજવંત થઇને જાવો ગુરુજીના શરણે....

પ્રેમી પુરુષનું પારખું - જેના સ્નેહ ભરેલ નેણ - ભજન તેને પ્યારું લાગે....